رقابت ایران و عربستان در اوپک وتاثیر ان بر سیاست خارجی ایران در دهه اخیر(2000_2010)

ایران و عربستان از قدرت های مهم منطقه خاورمیانه و علل الخصوص منطقه خلیج فارس محسوب می شوند و هریک درپی افزایش نفوذ خود دراین مناطق و نیز در جهان اسلام می باشند . این خود باعث رقابتی روز افزون بین دو کشور چه قبل و چه بعد از انقلاب اسلامی ایران شده است ، هر چند بعد از انقلاب این رقابت در حوزه نفوذ و تاثیر گذاری در میان کشور های اسلامی بیشتر شده ، اما در کل رقابت میان دو کشور بر سیر روابط فی مابین تاثیر بسزایی داشته و فراز ونشیب های فراوانی را طی کرده است . در مسیر این روابط گاه این دو کشور بر سر مسائل منطقه ای ،فرهنگی و مذهبی در مقابل یکدیگر ایستاده اند و گاه بر سر منافع مشترک باهم همکاری کرده اند.در این رساله سعی بر آن بوده که نه تنها رقابت این دو قدرت نفتی بلکه در سطحی وسیع تر روابط این دو در فاصله ی زمانی سالهای 2000تا 2010 به تصویر کشیده شود .با مدد گرفتن از کنفرانس های بین المللی اوپک که جایگاه تصمیم گیری و قدرت نمایی هر دو کشور است و نماد رفتار جهانی آنها در حیطه ی نفت می باشد به تحلیل روابط آنها پرداخته است. از طرفی به بررسی سیاست خارجی دو کشور با دید کلی نگری پرداخته است . در واقع سیاست خارجی ایران و عربستان به صورت کلی بررسی شده و در سطح پایین تر سیاست خارجی آنها تحت تاثیر نفت مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است .صنعت نفت به عنوان یک ماده راهبردی ، از بدو پیدایش توجه جهانیان را به خود جلب نموده و به عنوان یک حامل انرژی پایان پذیر سهم قابل توجهی از منابع انرژی جهان را به خود اختصاص داده است . امنیت عرضه نفت برای مصرف کنندگان نفت و امنیت تقاضای آن برای صادرکنندگان یکی از حیاتی ترین مولفه هاست که هر دوی این ها وابسته به سازوکارهای سازمان اوپک می باشد. ایران و عربستان سعودی، دو کشور مهم و بزرگ در منطقه بسیار مهم و حساس خلیج فارس محسوب می شوند. روابط این دو کشور در طول دهه های اخیر، همواره دستخوش فراز و نشیبهای زیادی بوده است. روابط سیاسی تجاری عربستان با ایران به عنوان یکی از کشورهای تأثیرگذار و قدرتمند منطقه بسیار حائز اهمیت است. عربستان به لحاظ قدرت مالی ناشی از درآمدهای نفتی، وسعت سرزمینی و امکانات بالای تکنولوژیک و نظامی که در اختیار دارد، مورد توجه است. با این حال عربستان برای دسترسی به آب های آزاد در مثلثی که زوایای آن را سه تنگه هرمز، باب المندب و کانال سوئز تشکیل می دهند، محصور است. در حالی که ایران تمامی خصوصیات لازم را برای تبدیل شدن به یک قدرت منطقه ای در اختیار دارد. ایران و عربستان همراه با عراق مثلث کشورهای قدرتمند منطقه خلیج فارس را تشکیل می دهند که هر یک از آنها همواره بدنبال تسلط بر خلیج فارس بوده اندو سرانجام سیاست نفتی که در قبال یکدیگر داشته اند زیر ذره بین برده و با مقایسه این دو و با کمک تحلیل کنفرانس های اوپک به چگونگی تاثیر روابط و رقابت ایران و عربستان در اوپک پرداخته است.